لغو تحریمها هر مقدار که میسر شود از امتیازات موثر در برجام ارزیابی و دامنه آن گسترده و می تواند موانع گوناگونی را به خصوص در مبادلات پولی و بانکی مرتفع نماید و آثار آن قابل توجه و مهم است. پیوست شماره 2
اما علیرغم تبلیغات زیاد در رفع تحریم ها چند نکته قابل توجه است:
1- بر مبنای قطعنامه سازمان ملل و ضمیمه ها آن بخش مهمی از اقلام و اقلامی که باید به تصویب کمیسیون مشترک برسد با تصویب شورای امنیت می تواند مبادله شود.
2- بر مبنای برجام و وظایف کمیسیون مشترک کلیه اقلام مربوط به هسته ای از صفر تا صد صرفا با تصویب آن کمیسیون و شورای امنیت می تواند خریداری شود.
3- تحریم های هسته ای اعم از کالا- خدمات تجهیزات- فنآوری- نقل و انتقالات مربوطه و ... پس از راستی آزمایی تعهد ایران به برجام و با تداوم لغو تحریم های شورای امنیت، بعد از ده سال لغو می گردد. غیر از موارد مربوط به اراک
4- مکانیزم حاکم بر کمیسیون مشترک که شرح آن گذشت، لغو تحریم ها را شکننده و امکان تداوم آن را در هر زمان میسر و تقویت می کند.
خلاصه اینکه؛
1- با تعبیه کمیسیون مشترک استقلال کشور به نحو قبال توجهی خدشه دار می شود.
2- علیرغم بی اعتمادی کامل نسبت به آژانس- آژانس موقعیت برتر نظارت، راست آزمایی اقدامات ایران و گزارش آن به مراجع ذیربط را تا سطح سازمان ملل دارد.
3- تهدید امنیت و استقلال کشور- اقدامات محدودیت ساز کم نظیر نتیجه منطقی قبول این حد از اختیارات و این حجم نیرو و حضور طولانی ماموران آژانس در ایران و نتیجه بی توجهی به شاخص اعتماد است.
به گزاره آژانس غیر قابل اعتماد است توجه نشده است.
4- شاخص عدالت و حفظ حقوق هسته ای ایران
با توجه به ساختار 7 عضو در برابر یک عضو کمیسیون مشترک و مکانیزم اخذ تصمیم و ضمانت اجرای تصمیمات آن از طریق ارجاع به شورای امنیت از یک طرف و بسته بودن دست ایران در شکایت به محاکم بین المللی و شورای امنیت از طرف دیگر تعبیه کمیسیون مشترک در برجام نماد تامی از بی عدالتی و تبعیض و حق کشی است و با عدالت و حفظ حقوق هسته ای و استقلال کشور در تنافی است.
5- محدودیت های گسترده در غنی سازی در کمیت و در درجه خلوص سوخت تولید شده و محدودیت های کم نظیر در تحقیق و توسعه در هر موردی که منجر به غنی سازی شود، ممنوعیت در فراوری سوخت مصرف شده، نحوه تعامل در برجام با رآکتور تهران به خصوص در تامین سوخت مورد نیاز و محدودیت های اعمال شده در فردو نشان می دهد که اساس برجام بر جلوگیری از پیشرفت و تحقیق و پژوهش در همه زمینه های هسته است. مواردی هم از کمک های فنی که تعهد شده است چون از مرجع کمیسیون مشترک باید عبور کند در معرض انقراض و امحاء است و این امر نیز خلاف کلام مصرح مقام معظم رهبری در امر تحقیق و پژوهش است.
6- محدودیت در نگهداری مواد غنی شده 67/3% تا حد 300 کیلو پشت پا زدن به تلاشهای چندین ساله دانشمندان و مهندسان و فنآوران هسته ای کشورمان است و تا 15 سال این محدودیت ادامه دارد. یعنی فعالیت های 15 ساله آتی هم ثمره عملی ندارد. تولیدات یا باید صادر شود که با مکانیزم برجام بسیار مشکل به نظر می رسد و یا باید به حالت اولیه برگردد که یک بازی کودکانه است و تحقیر اندیشمندان و خدمتگزاران عرصه هسته ای است.
7- لغو تحریم ها هر چند واجد امتیازات و تاثیرات مهمی است، اما علیرغم تبلیغات گسترده مطلق و فراگیر نیست بلکه در موارد مهمی زمان بر و مقید است تفصیل آن در توضیح کارگروه خرید و کمیسیون مشترک و در مصوبه اخیر شورای امنیت آمده است.
البته مباحث مهم دیگری از قبیل چرایی تصویب عجولانه بر جام در شورای امنیت سازمان ملل و همزمان آوردن مصوبات دیگری در قطعنامه مزبور که محدودیت ساز است و مضایق و گذرگاههای پرخطری را ایجاد کرده است، همچنین بحث تعلیق بعضی از تحریم ها به جای لغو و مباحث مهم دیگری باقی است که باید در فرصت دیگری بدان پرداخته شود.